Јас сум Даница Среткоска, а ова е мојот став:
Успеавме да ја затрупаме Стерната. Ама не со песок, ниту со партали, ниту пак со камења. Туку со тишина, со молк. Со навика да не прашуваме, со страв да се слушнеме себе, со желба да бидеме нешто друго. Успеавме, зар не?

Преслушај ја целата колумна и со заклучен телефон:

Ја затрупавме таа Стерна што бучи во нас. Ја покривме со гласни серии, со инфлуенсери што продаваат совети за мир, со туѓи зборови што ги викаме „наши“. Ја задавивме до шепот.
И таму, под сите тие камења, таа се кикоти. Си чека.
„Го чека само својот час – да биде глуво и спокојно и темно кога ќе рикне.“

Ние сега зборуваме, ама не кажуваме. Се смееме, ама не се радуваме.
Се гордееме што ја затрупавме Стерната, ама сите тајно се прашуваме: што ќе се случи кога ќе престане да молчи?
Се гордееме незнаејќи дека под тоа чувство се крие едно тивко, лично признавање, дека ништо навистина не исчезнува, само се спушта подлабоко.
Совеста што ја избегнуваш, лагите и навредите што ги кажуваш, неправдата што ја нанесуваш, јазикот што не го зборуваш, вистината што не ја признаваш, емотивната болка што ја потиснуваш… сите тие се подземни води. И Стерната ги собира. И ги враќа.

Ќе речеш, добро е што ја снема. Конечно тишина. Ама кажи ми…спиеш ли навистина мирно?
Не сме мирни. Само сме глуви и не сакаме да се соочиме со вистината. Зборуваме за „европска иднина“, а не можеме да си го изговориме името како што го кажувал дедо ни. Се фалиме со „напредок“, а не знаеме од каде сме тргнале. Се селиме низ граници, ама не носиме ништо со себе, ни јазик, ни песна, ни корен. Само желба да се избришеме и да се претвориме во некој друг.
А оние што останаа? Не се погласни. Само учат да молчат поинаку, во редици, на шалтери, на улици што мирисаат на откажување, да молчат на неправди. Гледаат како се празнат домовите, и се прашуваат: дали ние си заминуваме од земјава, или земјава тивко си се повлекува од нас? Како сенка што бега под нозете. Но, сите имаме една зедничка точка, совеста. Таа секогаш патува лесно. Се лизга со нас во куфери, во молкови, и ни шепоти ноќе, баш кога мислиме дека конечно ќе заспиеме.

И така Стерната ја затрупавме. Не затоа што не нè интересира, туку затоа што нè плаши. Ако ја отвориме, ќе треба да си признаеме колку сме изгубени. Ќе треба да се соочиме со тоа дека ја затрупавме неа ама во тој процес се затрупавме и себеси. Сме станале луѓе што се плашат од тишината, оти таму сè уште некој нè вика по вистинското име. Сме станале народ што го изгасил својот глас, па сега позајмува туѓи-порамни, поприфатливи, понеутрални. Ќе треба да признаеме дека не знаеме како да звучиме кога ќе нè боли, дека кога ќе сакаме да се вратиме, ќе сфатиме дека повеќе нема каде. Не затоа што местото исчезнало. Туку затоа што ние не сме исти. И Стерната го знае тоа. Затоа чека.

Чека како сура мечка од планина, како ајдут на пусија. Чека сите да заспијат. Чека сите да се прават дека не ја слушаат. И кога ќе биде најтемно ќе рикне. Не за да нè казни. Туку за да нè разбуди. Да нè потсети што заборавивме. Што потиснавме. Што не смееме да изгубиме.

Затоа прашувам: Дали навистина успеавме да ја затрупаме Стерната? Или само ја пренасочивме во себе, да бучи, да нè јаде однатре, додека глумиме дека сè е во ред или само си ја затрупавме до следното рикање?