Најстариот документиран жив жлеб од дрво, кој врз основа на податоците од бројот на прстените на дрвјата, е стар 4.853 години.

Боровите Бристлекон во западниот дел на САД се живи скоро 5.000 години, но еден чемпрес од Патагонија го ,,предизвикува’’ овој рекорд. Илјадници стапки над пустината Невада, во дел од националниот парк „Грејт Басен“ што туристите ретко го гледаат, на врвот од планината Вашингтон, се наоѓа најстарото новооткриено дрво во светот.

Photo: National Geographic

Научниците долго време веруваа дека ова дрво го прави најстарото „живо суштество“ на планетата. Но, тој аргумент стана покомплициран овој месец, откако чилеански истражувач користел необични техники за датирањето на дрвјата од различен вид патагониски чемпрес. Ако е точно, неговата работа би го направила тој јужноамерикански четинар најстар на светот.

Тврдењето ги натера истражувачите на дрвјата да се побунат, но скептични, барем делумно затоа што чемпресот, кој расте во умерена прашума, изгледа дека живее толку поинаков живот од чемпресот кој се наоѓа блиску до Невада. Патагониските чемпреси, познати и како алерси, потекнуваат од Чиле и Аргентина и долго време се препознаваат како втор најдолговечен вид на дрво во светот. Претходната тревога за поставување рекорди беше идентификувана во раните 1990ти со броење прстени од дрвја на исечен трупец кој бил стар повеќе од 3.600 години.

Најстарата позната џиновска секвоја, третиот најдолговечен вид, беше идентификувана на ист начин и живеела до 3.266.

Но, овој месец, една приказна во ,,Science’’ од Габриел Попкин откри дека научникот за животна средина Џонатан Баричивич и истражувачот кој прв го идентификувал  ова старо дрво, проучувал друго дрво во чилеанскиот национален парк. Истражувачите користеа дупчалка во форма на ,,Т’’, за да дупчат и извадат примерок од јадрото од чемпресот обвиен со мов. Стариот уред не можеше да стигне до центарот на дрвото, со дијаметар од повеќе од десет метри. Но, со комбинирање на нивниот основен примерок со информации за прстените на дрвјата од други сигнали и со користење на компјутерско моделирање, парот процени дека дрвото е старо околу 5.400 години, со 80% шанси дека е старо повеќе од 5.000 години.

Истражувањето се уште не е рецензирано, но Баричивич ги споделил своите наоди на конференции. Нејт Стивенсон, почесен научник од Геолошкиот институт на САД, кој ги проучувал џиновските секвои четири децении, смета дека резултатите се интересни, но сепак останува воздржан додека Баричивич не објави труд во кој детално ги опишува неговите методи.

Научниците сеуште се расправаат за тоа зошто некои дрвја можат да живеат толку долго. „Моето тврдење е дека дрвјата не мора да умираат од старост како цицачите“, вели Браун. „Мора да дојде нешто и да ги убие“.

И како дел од неодамнешниот истражувачки тим кој ја анализираше врската помеѓу најдолговечните дрвја во светот и климата, Баричивич верува дека световите на двата вида се слични. ,,Чилеанското крајбрежје не е ништо слично на американскиот запад, но и тука има посебни услови“ вели тој.

Неговата древна будност расте на облачна падина свртена кон југ, каде што просечната годишна температура е приближно 45 степени целзиусови. Се наоѓа во провалија, заштитена од оган, а до неодамна и од луѓето. Баричивич вели дека неговиот дедо од Чиле, кој работел како чувар во паркот, го открил дрвото во раните 1970-ти и можеби бил првиот човек што го допрел.

Затоплувањето на температурите, сушата и пожарите претставуваат нови закани за овие древни дрвја, но главно на долниот дел од нивниот опсег. Цветките се исто така подложни на ‘рѓа од меурчиња, увезена габа која убила милиони сродни дрвја, вклучително и борови од бела кора во Националниот парк Јелоустоун.

Научниците се загрижени за опстанокот на овие долговечни дрвја во наредните години.