ПO КАТЕГОРИИ
НАЈВАЖНО
ПО ИНТЕРЕС
ПО ФАКУЛТЕТИ
24.06.2022
Хемикалиите кои се сметаа за безбедни веќе не се
Автор: Goce Author

Минатата недела, Европската агенција за заштита на животната средина [EPA] објави ново советодавно предупредување дека дури и мали количини на некои хемикалии пронајдени во водата за пиење може да претставува голем ризик и да на се безбедни.

Научниците наоѓаат таканаречени PFA хемикалии насекаде. Кога производите со овие хемикалии завршуваат на депониите, овие загадувачи навлегуваат во нашата почва, воздух и вода за пиење. Така PFA завршуваат во храната, дивиот свет, па дури и во нашиот крвоток.

Што да правиме во свет полн со штетни хемикалии?

Арлин Блум е биофизичка хемичарка и извршна директорка на Институтот за зелена научна политика, и таа поминува многу од своето време во едукација на јавноста за PFA, вклучувајќи ги и членовите на американскиот конгрес. Таа зборува за тоа што се PFA, зошто претставуваат проблем и што може да се направи за нив.

Штетни ли се новите цигари кои не согоруваат од топлина?

Што се PFAS?

Скратено од „Perfluoroalkoxy alkane “, PFA се класа од илјадници вештачки хемикалии кои постојат од 1940-тите. И како што сугерира прекарот, „вечни хемикалии“ се тука долго време. Тие не се распаѓаат, што доведе до широко распространета контаминација.

ЕПА предупредува дека дури и мали количини на хемикалии кои се наоѓаат во водата за пиење голем ризик.

Производителите користат PFAS за да направат производи отпорни на масло, топлина, дамки или вода. Тие се наоѓаат во сè, од козметика, до опрема за отворено, нелепливи тави, обвивки за храна и безброј други работи околу нас.  Блум вели дека PFA се „омилени“ затоа што се најдобри и најлоши.

„Тие се најдобри по тоа што се многу корисни за одржување на суви нешта, за задржување на маснотиите од нештата“, рече таа. „Но, тие се најлоши затоа што… никогаш не се распаѓаат, а сите истражувања се покажаа дека се штетни“.

Во 2016 година, EPA рече дека PFAS не е закана на ниски нивоа: 70 делови на трилион. Агенцијата само го смени тој совет, намалувајќи го прагот на „безбедно“ на суштински нула. PFAS сè уште претставува ризици на толку ниски нивоа што не се откриени, рече ЕПА.

Што прави PFAS на вашето здравје?

Накратко, ништо добро.

Научниците сè уште ги испитуваат ефектите на PFAS врз луѓето, но студиите покажуваат дека овие хемикалии можат да му наштетат на вашето тело на многу нивоа. Агенцијата за токсични супстанции и регистар на болести вели дека изложеноста на PFAS може да доведе до поголем ризик од рак на бубрезите или тестисите, зголемено ниво на холестерол и оштетување на црниот дроб и имунолошкиот систем. Дополнително, една студија објавена во списанието Hypertension покажа дека PFAS може да доведе до висок крвен притисок кај средовечни жени.

Блум вели дека иако секој веројатно има PFAS во своето тело, тоа не значи дека секој човек ќе ги развие овие состојби. Ова се потенцијални несакани ефекти кои се откриени како резултат на изложеност на овие загадувачи.

Овие состојки се најчестите загадувачи на воздухот

Што можете вие да направите во врска со овие штетни хемикалии?

Па, тоа е комплицирано.

Блум истакна дека овој товарот за нешто да се направи во врска со ова не треба да биде на грбот на граѓаните. PFAS веројатно е многу тешко целосно да се избегнат. Таа вели дека навистина зависи од производителите и од владите да престанат – или да забранат – користење на овие хемикалии.

Многу компании ветија дека ќе престанат да ги користат овие соединенија во какви било производи, вклучително и некоја облека, брза храна и спортски производи. Институтот за зелена научна политика состави листа на брендови на производи кои се без PFAS.

Според Блум, ако веќе поседувате нешто што содржи PFAS, безбедно е да го користите сè додека го користите правилно (на пример: не прегревајте ги нелепливите тави). Таа само бара да барате друга алтернатива кога е време да ги замените.

„Можете да ја носите вашата јакна, можете да ја користите вашата тава, но не купувајте друга [која е произведена со PFAS]“, рече таа.

проф. д-р Ивица Смоковски: Дијабетесот е пандемија со многу засегнати лица
Воздухот значително загаден и во градинките и школите