Системот кој не функционира е најголемиот виновник за непрепознавање на булинг кај учениците, што некогаш кулминира со трагични случаи, како оној во Србија.

Трагедијата во Србија, кога ученик уби осум свои соученици и чуварот на училиште во Белград покрена многу прашања за причините и одговорноста. Дали одговорни се родителите, дали образовниот систем, психолозите и педагозите, дали се социјалните мрежи и нивното негативно влијание.

Проф. Д-р Олга Кошевалиска

Според проф. Д-р Олга Кошевалиска, деканка на Правниот факултет при УГД, системот потфрлил и не препознал дека постои булинг. Исто така, потребни се повеќе и поефикасни педагошки и психолошки служби во училиштата.

„Јас вината секогаш би ја нашла во системот . Системот е тој кој потфрлил и не препознал на време дека постои булинг, тука настаните укажуваат дека треба да се размислува на креирање и зацврстување на правилни вредности кај младите но и преземање на мерки кои може да го превенираат тоа. Во прв чекор, вработување на повеќе психолози и педагози во стручните служби на училиштата кои реално би имале шанси да работат со децата, да имаат можност од прво до деветто одделенија да разговараат со секое дете поединечно, и да имаат предвид за нивната анксиозност, нивното однесување, дали е проблематично, или пак можеби да стимулираат однесување кое значи натпреварувачки дух и слично.

    Вината е во системот кој потфрлил и навреме не препознал булинг

Главно би се насочила кон спортските активности кои треба да се организираат во училиштата, за да може таа еуфорија кај децата да има некаде да се канализира на правилен начин. Ние потфрламе во тој дел, по мое мислење, и затоа сметам дека треба да имаме правилна превентивна политика кон детското престапништво, кон децата во судир со законот како и децата во ризик“ – вели проф. Кошевалиска.

Сојузот на средношколци со мерки за безбедност во училиштата

Прашањето на (не)одговорност на ученикот – убиец од Србија, кој нема 14 години, исто така е актуелно. Иако убиецот планирал, истражувал дали ќе одговара за убиството кое го планирал, законот е немоќен. Кривична одговорност нема за деца под 14 годишна возраст. Така е и во Македонија, а проф. Д-р Кошевалиска смета дека не треба да се намалува границата на возраста за кривична одговорност. Треба да се бараат други начини, со акцент на превенцијата.

„Минималната граница, минималната возраст во нашата држава за кривична одговорност е 14 години. Ние имаме прифатено и ратификувано бројни меѓународни инструменти кои се во контекст на правда за децата и најдобриот интерес на детето кога ќе дојде во кривично правниот систем. Компаративно имаме студии кои истражуваат минимална граница за кривична одговорност и во Европа, но и на останатите континенти. Генерално, минималната возраст е 14 години. Во САД нема минимална возраст во повеќето држави, но во Европа најмногу се на 14 години минимална возраст. Под 14 нема кривична одговорност затоа што се смета дека детето се уште нема оформено свест за да може да му се прекори за тоа што го има сторено.

Не треба да се спушта возрасната граница за кривична одговорност, потребна е превенција

   Во конкретниот случај во Србија се виде дека детето истражувало на интернет за тоа до кога ќе биде кривично неодговорно за тоа што го сторило, меѓутоа, има други начини на кои тоа може да се предвиди. Не сум поддржувач на идејата за тоа дека треба да се помести под 14 години границата за кривична одговорност, треба други законски измени да се аплицираат за да се превенира тоа кај нас. Тоа се мерките на помош и заштита во рамките на Центрите за социјална заштита, и како што кажав, педагошката, стручната служба во училиштата да има реални шанси да го оствари тоа што им е задача“ – изјави Кошевалиска.

Зошто се случува булинг кај младите?

Како проблеми во работата на тие стручни служби, таа смета дека се преоптоварени со административна работа и не можат да одговорат на сите укажувања кои им се пријавуваат. Во Центрите за социјална работа има дефицит и на човекови ресурси и ресурси за работа . Има случаи кога тие треба да отидат на терен, да проверат што се случило во семејство каде е пријавено семејно насилство, ако куќата е оддалечена во некое ненаселено место, тие немаат службено возило со кое ќе отидат таму да направат увид и да видат кои се условите во кои живее детето жртва на семејно насилство. Тоа се банални причини на кои воопшто не е посветено внимание, треба да се реагира и во тој дел