Жените сè уште обично ги надживуваат мажите, но оваа разлика полека се намалува, покажуваат последните податоци.

Жените статистички живеат подолго од мажите, но глобалниот преглед на податоците за смртноста од 1990 до 2010 година покажува дека јазот меѓу половите во очекуваниот животен век се намалува.

Фото: Dr.Weil

Студијата се заснова на статистичка анализа на податоците на Обединетите нации, кои групираа 194 земји во „кластери“ на сличности врз основа на мерливи фактори кои влијаат на смртноста.

Во споредба со статистиката од 1990-тите, секој кластер на нации покажа конзистентен или подобрен животен век до 2010 година. Исто така, имаше значително намалување на јазот меѓу мажите и жените во смртноста.

Во глобален просек, жените денес генерално живеат околу четири или пет години подолго од мажите, иако во некои земји, како што е Русија, жените живеат речиси десет години подолго од мажите.

Европа старее – во 2024 повеќе стари над 65 од млади до 15

Зошто постои овој јаз е релативно нејасно, и додека некои од нив се веројатно биолошки, постојат и други фактори кои влијаат на индивидуалната смртност, од кои многу зависат од промените во општеството и околината.

Зошто жените се подолговечни од мажите?

Некои земји, како Јужна Африка, забележаа огромен пад на животниот век од 1990 до 2010 година, поради фактори како што се епидемијата на ХИВ/СИДА, ебола, маларија, војна или глад.

Доколку севкупните глобални трендови останат приближно исти, родовиот јаз би можел уште повеќе да се намали до 2030 година, предвидуваат истражувачите од Универзитетот во Алкала и Универзитетот во Барселона, заедно со експертите од Универзитетот во Оксфорд. Ова важи и за земјите со повисоки и за пониски приходи.

Image by Freepik

Сепак, во региони како Австралија, Јужна Азија, Европа и Северна Америка, истражувачите проценуваат забележителен пад на стапката на смртност кај постарите лица до 2030 година, иако дегенеративните болести ќе продолжат да бидат водечка причина за смрт.

Јапонија, Австралија и некои западноевропски земји најверојатно ќе бидат на врвот на листата во однос на индикаторите за долговечност во годините што доаѓаат, проценуваат експертите.

Во 2010 година, САД беа меѓу оние со највисоко рангирање, но истражувачите предвидуваат дека до 2030 година ќе паднат во кластерот за второ или дури трето место.

Влијанието на опиоидите врз статистиката за смртност

Смртните случаи поврзани со употреба на дрога се зголемуваат на алармантно ниво во САД, а тоа го поткопува идниот здравствен напредок на нацијата, известува Science Alert.

Да се продолжи животот или да се одложи смртта?

Некои проценки покажуваат дека до 2029 година, САД би можеле да доживеат повеќе од милион смртни случаи поврзани со опиоиди.

Сегашните предвидувања се засноваат само на десетгодишни податоци, така што нивните заклучоци треба да се земат со резерва. На пример, во последните неколку години е забележано претходно зголемување на очекуваниот животен век во многу земји поради Ковид 19, со поголемо влијание врз очекуваниот животен век на мажите отколку на женскиот животен век, но ова може да биде само привремено отстапување од севкупниот тренд на зголемување.

Научникот д-р Брендон Џен, кој не бил вклучен во студијата, изјави за New Scientist дека резултатите се „конзистентни со епидемиолошките трендови кои би укажале на зголемување на глобалниот животен век и стеснување на јазот меѓу половите со текот на времето“.

Image by shurkin_son on Freepik

Водечкиот истражувач Дејвид Атанс и неговите колеги ги изнесуваат заклучоците во бројки и предвидуваат дека повеќето нации ќе видат дека нивните трендови за долговечност ќе продолжат и во иднина.

Зголемување на животниот век во некои земји се очекува само кај жените

До 2030 година, земјите од Латинска Америка веројатно ќе имаат најдобри стапки на смртност по регионите со високи приходи, со особено значителни придобивки во подобрувањето на животниот век на мажите, откриваат аналитичарите.

И во земјите кои се соочуваат со болести, глад, конфликти и војни во последниве години, како што се оние во Африка и Блискиот Исток, очекуваниот животен век на мажите исто така се очекува да се зголеми.

Политичарите живеат подолго од граѓаните кои ги бираат

Спротивно на тоа, зголемувањето на очекуваниот животен век во Еритреја, Етиопија, Мадагаскар, Руанда, Судан, Танзанија и Замбија ќе биде забележано главно кај женската популација, како што се подобруваат социо-економските и политичките услови.

Најлоши исходи се предвидуваат за Централноафриканската Република, Брегот на Слоновата Коска, Лесото и Зимбабве. Народите на овие земји беа вклучени во војни и доживеаја социјални, економски и политички превирања во текот на изминатата деценија.

Во проекциите не се земени предвид можните нови економски, социјални или политички случувања кои би можеле да се случат во наредните години.

Колку ќе се исполнат проекциите ќе покаже времето, имајќи предвид дека климатските промени загрозуваат милиони животи во општества со високи и со ниски примања, односно со различен животен стандард.